Emir Sultan Türbesi ve Zaviyesi
Emir Sultan zaviyesi, Pazaryeri Mahallesi'nde konumlanmaktadır. Emir Sultan Büyük Selçuklular’ın fethettikleri uç yerlerde yönetim amacı ile bıraktıkları/atadıkları asker yöneticiler için kullanım bir addır. Sultan yöneticisi anlamına gelmektedir. Emir Sultan Türbesi’nde yatan kişinin Aydınoğlu Beyliği komutanlarından biri olan Seyid Mükerremeddin olduğu düşünülmektedir. 1340-1350 yılları arasında öldüğü tahmin edilen bu komutan adına yapılan türbenin etrafında, Anadolu'da eski bir gelenek olan; halk arasında saygınlık kazanmış veya devlet sıfatı bulunan kişilerin de bu türbe etrafına gömülmesiyle hazireler oluşmuştur.
Türbe etrafında zamanla eklemlenen hazire, hamam, dergâh ve aşhaneyle birlikte zaviye ortaya çıkmış, aynı zamanda buradaki Türk yerleşimi de yoğunlaşmıştır.
Emir Sultan Türbesi ve Zaviyesi, İzmir'deki Türk yerleşkesinin, bu dini merkezin etrafında gelişmesinden dolayı ayrı bir önem arz etmektedir. Kompleks içerisinde, halk arasında saygınlık kazanmış kişilere ait mezarların yer aldığı üç parçalı bir hazire bulunmaktadır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın dedesi Uşakizade Sadık Bey ve eşi Makbule Hanım ile Aydın Valisi Ahmet Esat Paşa, Kestanepazarı Camii kurucusu Mısırlı Hüseyin Nuri Efendi ve İzmir Kadısı Şükrüzade Abdülkadir Paşa gibi devrinin önde gelen isimlerinin naaşları burada bulunmaktadır. Ayrıca İzmir’in 15 Mayıs 1919’da Yunanlılar tarafından işgali sırasında şehit düşen Miralay Süleyman Fethi Bey’in naaşı da Narlıdere Şehitliği’ne defnedilmeden önce hazire içerisinde yer almaktaydı.
Restorasyon öncesinde, proje alanı içerisinde yer alan yapılardan türbe büyük oranda korunmuş durumda iken; dergâh, hamam ve aşhane yapılarının beden duvarlarının bir kısmı ve az sayıda mimari elemanı günümüze ulaşabilmişti.
Restorasyon çalışmaları kapsamında bu yapılar özgün yapım tekniği ve malzeme ile onarılmış, ayrıca bir güvenlik binası inşa edilmiştir.
Uygulama iki aşamada tamamlanmış olup; birinci aşamada ele alınan türbe, dergâh hamam ve aşhane yapıları Temmuz 2013’de; ikinci aşamada ele alınan hazire Aralık 2015’de tamamlanmış ve dini merkez ziyarete açılmıştır.
