İzmir Tarih Projesi- Sıkça Sorulan Sorular

İzmir Tarih Projesi Nedir?

İzmir’in en önemli kültürel ve tarihi değerlerinin başında tarihi kent merkezi gelmektedir. Kemeraltı, Kadifekale ve Basmane bölgelerini kapsayan 252 hektarlık alanın bütüncül bir bakış açısıyla ve koruma-kullanma dengesi gözetilerek sağlıklaştırılması ve canlandırılması doğrultusunda İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından 2013 yılında İzmir Tarih Projesi başlatıldı.

Proje kapsamında koruma, geliştirme ve yaşatma projeleri; sağlıklaştırma ve canlandırma projeleri; aydınlatma, ulaşım, vb altyapı çalışmaları yürütülmektedir.

İzmir Tarih Projesi’ni hangi kurum yürütüyor?

İzmir Tarih Projesi, İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yürütülmektedir. Projenin yürütülmesi ve aktörler arası koordinasyonun sağlanması amacıyla İzmir Büyükşehir Belediyesi bünyesinde İzmir Tarih Proje Merkezi oluşturuldu.

Projenin hedef kitlesinde kimler var?

Projenin hedef kitlesi, başta proje alanında yaşayan, alanda istihdam edilen, üretici, girişimci, mülk sahibi, alanı belli aralıklarla ziyaret edenler başta olmak üzere tüm İzmir halkıdır.

Proje ile ilgili detaylı bilgiyi nereden edinebilirim?

Detaylı bilgiye projenin sitesinden ulaşabilirsiniz.  http://izmirtarih.com.tr

Projenin temel belgesini de okumanızı tavsiye ederiz. İzmir Tarih Projesi Tasarım Stratejisi Raporu: https://issuu.com/izmirtarih/docs/izmir-tarih_strateji_raporu_1a6ee7f9c1b58f

İzmir Tarih Projesinin Uygulama Alanı Nereyi Kapsıyor?

Tarihi alan, İzmir’in tarihi kent merkezi olarak bilinen, Kemeraltı, Kadıfekale ve Basmane bölgelerini kapsayan 252 hektarlık bir alan. Kız Lisesinden, Konak Pier’e, Aziz Vukolos Kilisesinden, Kadıfekale’ye uzanan alan:

• 2500 yıllık tarihe sahip (Helenistik dönem, Antik Roma, Bizans, Cumhuriyet Dönemlerine ev sahipliği yapmış)
• 23 Han, 8 müze, 34 Çeşme, 11 Hamam, 14 Arkeolojik alan, 44 cami-mescit, 11 sinagog, 2 kilisesi ile bir açık hava müzesi konumunda
• 1.500 tescilli binası bulunuyor
• 150.000 günlük ziyaretçi ve 15.000 işyeri ile yoğun bir ticaret merkezi
• Kentsel sit- arkeolojik alan

Neden Bu Projeye İhtiyaç Duyuldu?

Uzun bir dönem kentin ticaret merkezi olan proje alanı, kentleşme sürecinde bu niteliğini yitirmeye başladı ve merkezi iş alanı kentin kuzeyine doğru yer değiştirdi. Bunun yanı sıra kentin birçok farklı bölgesinde ortaya çıkan modern yaşam alanları da konut dokusunda önemli oranda boşalmayı beraberinde getirdi ve zaman içerisinde terk edilen bu yapılar tahrip olarak özgün niteliklerini yitirmeye başladı. Bu değişim de beraberinde çöküntü alanlarının oluşmasına neden oldu.

Tarihi dokunun korunması ve çöküntü alanlarının oluşumunu tersine çevirmek üzere Bakanlar Kurulu kararı ile 5366 sayılı yasa kapsamında 2007 yılında “Konak Kemeraltı ve Çevresi Yenileme Alanı” ilan edildi. Bu deneyimler neticesinde proje alanının koruma ve kullanma bütünlüğü içerisinde bütüncül bir yaklaşımla ele alınması gereksinimi net bir şekilde ortaya çıktı. Bu talebi karşılamak amacıyla İzmir Tarih projesi başlatıldı.

Proje Kapsamında Neler Hedefleniyor?

Proje kapsamında iki temel amaç belirlendi.

1. İzmirlilerin tarihle ilişkisini güçlendirmek, İzmirlilerin kent ile ilişkili belleklerinin geliştirilmesi ve yeniden inşa edilmesi.

(Arkeolojik kaynaklar ve yapı stoku yardımıyla)

2. Proje alanında ortaya çıkan çöküntü alanlarının oluşumuna mani olmak ve oluşumu tersine çevirmek.

(Canlandırma ve koruma hedeflerinin her ikisinin birden gerçekleştirilmesi)

Projenin hayata geçirilmesinde belirlenen stratejik yönelimler ise:

• Yok olan prestijli faaliyetlerin yerini başka prestijli faaliyetlerin alması; Bu faaliyetlerin alanda yaşama talebi yaratabilecek, ziyaret talebi doğurabilecek bir nitelikte olması
• Proje alanında bazı yerlere yaşam alanı olmanın ötesinde “DENEYİM” gerçekleştiren bir alan niteliği kazandırılması
• Gençliğin alana çekilmesi
• Konut işlevlerinin sağlıklaştırılması ve canlandırılması

Bu amaçlara ulaşmak için neler yapılıyor?

Proje kapsamında 252 hektarlık alanda tek yapı bazında restorasyon çalışmaları; koruma, geliştirme ve yaşatma projeleri; sağlıklaştırma ve canlandırma projeleri; aydınlatma, ulaşım, vb altyapı çalışmaları; katılımlı iletişim çalışmaları ve sosyal- kültürel projeler yürütülmektedir.

İzmir Tarih Projesi Kapsamında bugüne kadar ne tür çalışmalar yapıldı?

İzmir Tarih projesi kapsamında öncelikle bir İzmir Tarih Strateji Raporu oluşturuldu. Stratejiler belirlendi. Kullanıcıları çeşitlendirmek, gençleri ve üniversiteleri alana çekmek, yapıları sağlıklaştırmak ana hedeflerdi. Bu doğrultuda operasyon planları hazırlandı. Alan 19 alt-bölgeye ayrıldı. Üç bölgenin -Havralar, Kestelli ve Anafartalar caddesi (2.etap) kentsel tasarım projeleri çizildi. Altyapı çalışmaları hazırlıkları sürüyor. Alanda restorasyon çalışmaları sürüyor. Semtliyle buluşan katılımlı etkinler yapılıyor.

Bundan sonra neler yapılması planlanıyor?

Yakın bir zamanda her bölgeyi ilgilendiren alt yapı çalışmaları başlayacak. Su, enerji, iletişim ağlarının düzenlendiği, akıllı aydınlatma sistemi, zemin düzenlemesi ve kentsel mobilya ve üst örtü uygulamalarının daha sağlıklı bir çevre için çalışmalar sürecek.

İzmir Tarih Projesi’ni duyurmak için çalışma yapılıyor mu?

Bunun için bir iletişim stratejisi oluşturduk. Projeyi tanıtmak için sosyal medya, web sitesi, tanıtım filmleri, kampanyalar, bilgilendirme toplantıları, eğitimler, bölge esnafı ve yaşayanlara yönelik atölye çalışmaları, mobil uygulama, hediyelik eşya tasarımları da dahil her türlü iletişim aracı kullanılmaktadır.

Projeye nasıl katkı sağlayabilirim?

İzmir Tarih Projesi Gönüllüsü olabilirsin. Proje için gerçekleştireceğimiz tüm çalışmalara kendi yetenek ve bilgin doğrultusunda katkı sağlayabilirsin. Örneğin esnafla yapacağımız atölye çalışmalarımızı organize etmemize yardımcı olabilirsin, alandaki büyük değerlerimiz zanaatkarlarla röportajlar yapabilirsin, bloggerları ağırlayabilirsin, fotoğraf-video çekimleri ile sosyal medya hesaplarımızı zenginleştirebilirsin, alanda festival düzenleyebilirsin, alandaki sosyal projelere dahil olabilirsin… Daha neler neler. En önemlisi mimari, sosyal, dijital, tarihsel… her türlü yeni fikirle projemizi zenginleştirebilirsin.

Nasıl gönüllü olabilirim?

Sadece şu formu doldur yeter, biz kendimizi anlattık seni de tanıyalım değil mi ama 🙂 Seninle iletişime geçip tanışma toplantılarımıza davet edeceğiz. Projeler için ayrıca eğitimler yapılacak.

Forma https://izmirtarih.typeform.com/to/uFBURI bağlantısından ulaşabilirsiniz.

Ben de fikirlerimi söylemek istiyorum, sizinle nasıl iletişim kurabilirim?

İzmir Tarih Projesi Katılım Atölyelerinin duyurularını sosyal medya aracılığıyla takip edebilir ve her ay farklı bölgede yapılan bu çalışmalardan birine katılabilirsiniz.  İzmir Tarih Proje Merkezimizi de ziyaret edebilirsiniz.

İzmir Tarih Projesi kapsamında hazırlanan projelerin finansmanı nasıl sağlanıyor?

İzmir Tarih Projesi aslında sadece fiziksel onarım ve restorasyon projelerinden ibaret olamayan özel sektörün, yaşayanların, kente dair kurumların ve yerel yönetimlerin tarihe ve tarihi alana ortak yatırımıdır. İzmir Tarih bir genel anlamda strateji üretip, yol göstermektedir. Bunun yanısıra belediye kendi payına düşen korunacak değerler için örneğin, sokak sağlıklaştırma, restorasyon, kamulaştırma vb. için finansmanı kendi sağlamaktadır.

İzmir Tarih Projesi kapsamında hazırlanan projelerin uygulamaları ne zaman, hangi bölgelerde başlayacak? Ne zaman tamamlanması öngörülüyor?

Proje 2013 yılından beri uygulanmakta. Projeler ilgili oldukları bölgeye göre farklı kurul ve meclis süreçlerini izliyorlar. Burasının kentsel-arkeolojik sit alanı olduğu düşünülürse, bu süreçlerin onanması zaman alıyor.  Uygulamalar ancak resmi onay sonrası başlıyor. Öte yandan parsel bazında restorasyon, çevre düzenleme ve yeni projeleri uygulamaları alanın çok çeşitli noktalarında sürmekte. Tamamlanan ve devam eden projelerimizle ilgili detaylı bilgileri internet sayfamızdan edinebilirsiniz.

Bu proje sonucunda halihazırda yaşayanlar alanı terk etmek zorunda kalacak mı?

Projenin temel stratejisi “tarihi alanı yaşayanlarıyla birlikte korumak ve canlandırmak”. Bu nedenle katılımlı iletişim çalışmaları yürütüldü ve projenin her aşamasında yürütülmeye devam ediliyor. Yapılan ve yapılması planlanan tüm çalışmalar bu amaç çerçevesinde yürütülüyor.

Tarihi alanda tescilli bir binam var. Bakım onarım yaparken uymam gereken bir kural var mı?

Tescilli yapı sahipleri bu taşınmazların bakım ve onarımlarını yaptırabilmek ve yapıyı yaşatabilmek için bazı kanuni ve teknik işlemleri sırası ile tamamlamak ve tüm izinleri aldıktan sonra yapının özgün niteliğini bozmadan onarmak zorundadırlar. Detaylı bilgi ve başvurular için Koruma Uygulama Denetim Bürosu (KUDEB) ile iletişime geçiniz.