Kamulaştırma çalışmaları öncesi kazı alanı
Agora Koruma Geliştirme ve Yaşatma Projesi
Kentimizin önemli kültür miraslarından biri olan Antik Smyrna Agorası bilimsel kazı alanının sınırlarının genişletilmesi, arkeolojik alan içerisinde kalan nitelikli yapıların bilimsel çalışmaları ve turizmi destekleyecek doğrultuda restorasyonu, yeraltı kültür katmanlarının ortaya çıkarılması, arkeolojik kazı alanının algılanabilirliğinin ve kent yaşamıyla bütünleşmesinin sağlanması ve Antik Smyrna Agorası’nın turizm potansiyelinin artırılması amaçlarıyla başlatılan
Agora Koruma, Geliştirme ve Yaşatma Projesi 4 aşamada ele alınmıştır.
1. Planlama çalışmaları
2. Kamulaştırma çalışmaları
3. Yapı ölçeğinde bakım ve onarım çalışmaları
4. Çevre düzenleme çalışmaları
Birinci derece arkeolojik sit alanı içerisinde koruma ve kullanma prensiplerini belirlemek doğrultusunda hazırlanan 1/1000 ölçekli Agora ve Çevresi Koruma Amaçlı İmar Planı, Konak Belediye Meclisi’nin 06.05.2005 tarih ve 50/98 sayılı kararı, İzmir 1 Numaralı Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Bölge Kurulu’nun 29.06.2005 tarih ve 645 sayılı kararı, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin 15.07.2005 tarih ve 05.702 sayılı kararı ile onaylanarak yürürlüğe girmiştir.
Yürürlükteki plan çerçevesinde başlatılan kamulaştırma çalışmaları kapsamında 24.900 m2 büyüklüğünde 128 adet taşınmaz kamulaştırılmış ve yıkılmıştır. Yıkım çalışmaları neticesinde, kazı alanı İkiçeşmelik Caddesi ile bütünleşmiş, büyüklüğü yaklaşık üç katına ulaşmış ve elde edilen yeni alanda yürütülen kazı çalışmalarında Agora yapısı dışında Antik Smyrna kentinin diğer kamusal ve sivil yapıları gün yüzüne çıkarılmaya başlanmıştır. Önemli bir diğer kazanım, kentin sahip olduğu bu önemli kültür varlığı özelinde kent genelinde farkındalık yaratılmış olmasıdır.
Kazı alanının güncel durumu
Kazı alanının güncel durumu
Antik Duvarların Basit Bakım ve Onarımı
Kamulaştırma ve yıkım çalışmaları neticesinde 1. derece arkeolojik sit alanına dahil edilen bölgede ortaya çıkan antik duvarlarda atmosferik etkiler ve mikroorganizmalara bağlı olarak gelişen bozulmaların giderilmesi, duvarın ön yüzüne geç dönemde inşa edilen yapılardan kaynaklı muhdes eklerin ve kaplamaların kaldırılması ve otsu ve odunsu bitkilerin temizlenmesi kapsamında başlatılan çalışmalar tamamlanmıştır.
Yıkımlar neticesinde ortaya çıkan ve İkçeşmelik Caddesi'ne cephe veren antik duvarlar
Agora Kazı Evi
Kazı alanı içerisinde konumlanan ve kamulaştırmalar neticesinde Büyükşehir Belediyesi mülkiyetine geçen 19.yy Türk Sivil Mimari örneği tescilli yapı restore edilmiş ve kazı evi olarak kullanılmak üzere Antik Smyrna Kazı Başkanlığına tahsis edilmiştir.
Konut; dış sofalı, tek çıkma köşk odalı ve pahlı tipolojiye sahiptir. Zemininde bir ahır, kiler, taşlık ve üç oda yer almakta olan konutun üst katında ise yedi odası bulunmaktadır. Yapının, hem döneminin özelliklerini sergileyen bir mimari eser olarak korunması hem de “Yeni Smyrna” kazılarına hizmet vermesi amaçlanmıştır. Bu çerçevede restorasyon kapsamında konut yapısı içerisinde, konservasyon, envanter ve depolama, araştırma ve konaklama gereksinimlerine yanıt verecek birimler oluşturmuştur.
Agora Müze ve Sergi Evi
Kazı alanı içerisinde kalan ve 17 yy'a tarihlenen bir diğer sivil mimari örneği bir yapı; turistik faaliyetleri desteklemek amacıyla müze ve sergi evi olarak yeniden işlevlendirilmiştir. Yapıda ziyaretçilere anı, belge ve bilgi akışı sağlayacak bir düzenleme önerilmiştir.
Konut, bir avlu içerisinde kuzey ve güney yö¬nünde karşılıklı olarak yerleşen iki bloktan oluşmaktadır. Ana yapının müze ve sergi evi, çağdaş malzeme ile ayağa kaldırılan müştemilat yapısının ziyaretçi bilgilendirme merkezi olarak hizmete açılması kararlaştırılmıştır.
Agora Kazı Alanı Güvenlik Duvarı
Yapımı tamamlanmış olan güvenlik duvarı zeminden itibaren toplam 3 metre yüksekliğinde olup 822 metre boyunca devam etmektedir. Önerilen duvarın arkeolojik alanı gizlemeyen, geçirgen özellikte olması ve taşıyıcı sistemini kendi oluşturduğu desen içinde eritip kesintisiz ve süreklilik oluşturan bir algı yaratması hedeflenmiştir. Duvar sadece bir güvenlik elemanı olmayıp, yer yer üç boyutlu bir kentsel mobilyaya dönüşen, hem kentlilerin hem ziyaretçilerin dinlenmelerine imkân veren, bu nedenle arkeolojik alanın deneyimlenmesinde etkin rol üstlenen bir mimari öğe olarak ele alınmıştır.
Kazı Alanı Giriş Yapısı
Kamulaştırma ve yıkım çalışmaları neticesinde sınırları genişleyen kazı alanının mevcut girişinin alanın farklılaşan yeni fiziksel özelliklerine konum itibariyle cevap verememesi nedeniyle; kuzeye 939 ve 939/1 sokakların kesişimine taşınması kararlaştırılmıştır. Konum itibari ile bu nokta, turist kafilelerinin otobüsleri için ihtiyaç duyulan park yeri ihtiyacını sağlamakta, mevcut trafiğe ek bir yük getirmeden en avantajlı çözümü sağlamaktadır. Bunun da ötesinde kentin önemli bir geleneksel ticari arteri olan Anafartalar Caddesi ile ve bu cadde uzanımında önemli bir diğer arkeolojik odak Altınpark, Oteller Bölgesi ve Basmane ile güçlü bir bağlantı sağlamaktadır. Engelli erişimi gözetilerek detaylandırılan giriş yapısı; güvenlik, bilet gişesi, müze dükkânı, ıslak hacimler ve emanet odası birimlerinden oluşmaktadır.
Giriş yapısı projesi 377 metrekarelik giriş platformu üzerinde, birbirine bakan iki yapı kitlesi ve aralarında kalan ziyaretçi karşılama alanını örten üst örtü ile tanımlanmıştır. Müze dükkânı, ıslak hacimler ve emanet odası ihtiyaçlarını karşılayan 104 metrekarelik büyük kitle ile güvenlik birimi ve bilet gişesini barındıran 21 metrekarelik küçük kitle, çelik taşıyıcılı sisteme ve hafif bölücü duvarlara sahip olup bina yükünü en aza indiren çözümler tercih edilerek temel derinliğinin minimumda tutulması hedeflenmiştir.
Tasarımda giriş algısının güçlendirilmesi ve ziyaretçilerin arkeolojik alana geçiş deneyiminin zenginleştirilmesi hedeflenmiştir. Proje çalışmaları tamamlanmış olup, ilgili kurum onaylarının tamamlanmasının ardından yapım çalışmalarının 2017 yılı içerisinde başlaması planlanmıştır.
